Ακολουθεί βίντεο από το κανάλι του Συλλόγου στο Youtube με στιγμιότυπα από το διήμερο εκδηλώσεων καθώς και από την Τσικνοπέμπτη:
Στο επεισόδιο 6 της σειράς ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ3/Ertflix παρουσιάζεται η ιστορία της εγκατάστασης των προσφύγων από τη Μικρά Ασία στην περιοχή των Σερρών. Οι Κωνσταντινάτοι έχουν ξεχωριστή θέση στο συγκεκριμένο επεισόδιο καθώς ο χοροδιδάσκαλoς του συλλόγου μας και συγγραφέας Ιωάννης Γκόγκος δίνει συνέντευξη και διηγείται την ιστορία του Βασίλη Σεβαστούδη ο οποίος γύρισε στο Κωνσταντινάτο μετά από πολλά χρόνια αιχμαλωσίας στην Τουρκία.
Στο σύνδεσμο που ακολουθεί μπορείτε να παρακολουθήσετε το σχετικό επεισόδιο: https://www.ertflix.gr/en/vod/vod.232745-se-mia-nea-patrida-6
Ο 'Αγιος Ιωάννης γεννήθηκε στη Ρωσία το 1690. Τότε βασίλευε ο Μεγάλος Πέτρος. Το 1711 ξέσπασε πόλεμος με την Τουρκία, στον οποίο πολέμησε και ο Άγιος Ιωάννης. Ο Άγιος πιάστηκε αιχμάλωτος και έγινε σκλάβος ενός Τούρκου, ο οποίος τον μετέφερε στην πατρίδα του, στο Προκόπι της Μικράς Ασίας. Ο Άγιος δεχόταν τις αφόρητες καταπιέσεις και τους εξευτελισμούς των Τούρκων, που προσπαθούσαν να τον κάνουν να αλλαξοπιστήσει. Η ενάρετη συμπεριφορά του έκανε τον αφέντη του να τον συμπαθήσει και να τον αφήσει ελεύθερο να ασκεί τα θρησκευτικά του καθήκοντα. Η εργασία που του ανατέθηκε ήταν το στάβλισμα και η περιποίηση των ζώων, την οποία ασκούσε με αγάπη και προθυμία. Σε ηλικία 40 ετών αρρώστησε βαριά και πέθανε. Στις 27 Μαϊου 1730 έγινε η τελετή της ταφής του. Ο αφέντης του έδωσε την ελευθερία στους χριστιανούς να τον θάψουν χριστιανικά. Τάφηκε στο ναό του Αγίου Γεωργίου και το άγιο σκήνωμά του μπήκε μέσα σε μαρμάρινη λάρνακα. Το 1832 όμως το λείψανο πετάχτηκε έξω από τη λάρνακα σε σωρό ξύλων για να καεί, από τους στρατιώτες του Τούρκου Χατκεράλ Ογλού Οσμάν πασά, που είχαν ληστέψει όλο το ναό από τα αφιερώματα. Το λείψανο όμως έμεινε ανέπαφο. Το γεγονός αυτό φόβισε τους Τούρκους που απομακρύνθηκαν και το σώμα του αγίου τοποθετήθηκε πάλι μέσα στη λάρνακα. Τα θαύματα που γίνονται στη λάρνακα που φιλοξενεί τα λείψανα του αγίου γίνονται γνωστά και πολύς κόσμος ασχέτου θρησκείας καταφεύγει για να θεραπευτεί. Στο χώρο δημιουργείται ένα μεγάλο προσκύνημα που δεσπόζει στην Κεντρική Καππαδοκία έως το 1924.
Κατά την ανταλλαγή των πληθυσμών του 1924, οι χριστιανοί κάτοικοι του Προκοπίου Μικράς Ασίας, πήραν μαζί τους το σκήνωμα του Αγίου και το μετέφεραν στη νέα τους πατρίδα, στην Εύβοια. Το ιερό λείψανο μεταφέρθηκε στην Εύβοια τον Οκτώβριο του 1924 με το πλοίο «Βασίλειος Δεστούνης». Το 1930 θεμελιώθηκε μεγαλοπρεπής ναός προς τιμή του Αγίου, που αποπερατώθηκε το 1951. Η μνήμη του εορτάζεται στις 27 Μαΐου.
Πηγή: voriaevia.gr
Εκατό χρόνια μετά μπορούμε να πούμε με απόλυτη βεβαιότητα ότι η μικρασιατικη καταστροφη υπήρξε η μεγαλύτερη τραγωδία στην ιστορία του ελληνικού έθνους, καθώς για πρώτη φορά ο ελληνικός κόσμος περιορίστηκε στα γεωγραφικά όρια του στενού ελλαδικού χώρου.
Ωστόσο παραμένουν ακόμα πολλές λευκές σελίδες καθώς η χώρα μας αποσιώπησε για πολλά χρόνια την προσφυγική της ταυτότητα, δεν υπάρχει ενιαίο αφήγημα και παρατηρείται το παράδοξο φαινόμενο ιστορικοί να γράφουν και να ερμηνεύουν τα γεγονότα μέσα από την πολιτική τους ταυτότητα δημιουργώντας έτσι μια σύγχιση και την συνέχεια ενός ιδιότυπου διχασμού.
Η Μικρασιατική Καταστροφή, γράφει ο Ακαδημαϊκός Διονύσιος Ζακυθινός, «υπήρξεν η τελευταία φάσις του υπερποντίου Ελληνισμού. Υπό τα ερείπιά της ετάφησαν αι Ιωνικαί και Ποντιακαί αποικίαι, αι κατακτήσεις του Μεγάλου Αλεξάνδρου, το μέγα εκπολιτιστικόν έργοv του Βυζαντίου, η θαυμασία αντίστασις και το αφανές κατόρθωμα των Ελλήνων της Τουρκοκρατίας.
Η ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ
Με τον όρο μικρασιατική καταστροφή περιγράφεται περισσότερο η τελευταία φάση της Μικρασιατικής εκστρατείας, δηλαδή το τέλος του “ελληνοτουρκικού πολέμου του 1919-22”. Η φυγή από την Τουρκία της ελληνικής διοίκησης, που είχε εγκατασταθεί στα δυτικά μικρασιατικά παράλια, στη Σμύρνη, κατά τη Συνθήκη των Σεβρών, (αμέσως μετά την ανακωχή του Μούδρου 1919). Οπως και η σχεδόν άτακτη υποχώρηση του ελληνικού στρατού μετά την κατάρρευση του μετώπου.
Αλλά και η γενικευμένη πλέον εκδίωξη τους ελληνικού πληθυσμού από τη Μικρά Ασία, που είχε όμως ξεκινήσει πολύ νωρίτερα (1914) και που είχε διακοπεί με την “ανακωχή του Μούδρου”.
Τα γεγονότα αυτά είχαν ως αποτέλεσμα, μετά τη Καταστροφή της Σμύρνης (14 Σεπτεμβρίου 1922) και της Ανακωχής των Μουδανιών, την εκκένωση της χερσονήσου της Καλλίπολης (στις 11 Νοεμβρίου) από το εκεί ελληνικό στοιχείο, με την “υποχρεωτική ανταλλαγή πληθυσμών”. Η ανταλλαγή ακολούθησε στη συνέχεια, μέχρι το 1924, απ΄ όλη τη Μικρά Ασία και τον ερχομό 1,5 εκατομμυρίων ελλήνων προσφύγων στην Ελλάδα, να επιφέρουν την τελεία καταστροφή του Θρακικού και Μικρασιατικού Ελληνισμού.
Ο πλήρης απολογισμός της καταστροφής αυτής που συντελέσθηκε ιστορικά σε δύο περιόδους, 1914-1918 και 1920-1924 είναι πράγματι πολύ δύσκολος.
Οι αρπαγές και οι λεηλασίες σπιτιών και περιουσιών, οι γεωργικές και κτηνοτροφικές καταστροφές, το γκρέμισμα σχολείων, ναών και άλλων ευαγών ιδρυμάτων, η χρεοκοπία και καταστροφή βιοτεχνικών και βιομηχανικών επιχειρήσεων με τον παράλληλο ευτελισμό κάθε ανθρώπινης αξιοπρέπειας.
Περιλαμβάνονται μαρτυρικοί βασανισμοί αιχμαλώτων, βιασμοί και ηθική οδύνη υπό το κλίμα του τρόμου και της απειλής του θανάτου, αλλά και οι ατέλειωτες πορείες αιχμαλώτων, στα περιώνυμα “τάγματα εργασίας”, με άγνωστο αριθμό ανθρώπων που χάθηκαν σ΄ αυτά. Οι σφαγές, οι θηριωδίες μέχρι και οι εκτελέσεις επί των αποφάσεων των τουρκικών δικαστηρίων της “Ανεξαρτησίας” δεν έχουν μέχρι σήμερα ερευνηθεί πλήρως.
Η ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ
Η καταστροφή της Σμύρνης μετά την φωτιά που κατέστρεψε μόνο την Ελληνική και Αρμενική συνοικία στις 14 Σεπτεμβρίου 1922, ήταν το τέλος της ελληνικής τραγωδίας.
Αποτέλεσμα : 25.000 νεκροί και τραυματίες στρατιώτες. Πάνω από 1.500.000 Έλληνες αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες των προγόνων τους και να έρθουν σαν πρόσφυγες στην Ελλάδα, αφήνοντας πίσω τους πάνω από 800.000 νεκρούς. Οι περισσότεροι που ήρθαν ήταν ηλικιωμένοι, γυναίκες και ορφανά καθώς οι άνδρες ηλικίας 18-45 ετών με απόφαση των Τούρκων εμειναν πίσω και στάλθηκαν σε πορείες θανάτου.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε ο Ελευθέριος Βενιζέλος με το υπόμνημά του στη Συνδιάσκεψη της Ειρήνης του Παρισιού, στη Μικρά Ασία ζούσαν 1.694.000 Έλληνες. Στη Θράκη και την περιοχή της Κωνσταντινούπολης 731.000. Στην περιοχή της Τραπεζούντας 350.000 και στα Αδανα 70.000.
Σύνολο 2.845.000 Έλληνες που αποτελούσαν το 20% του πληθυσμού της περιοχής που κυριαρχούσε οικονομικά, είχε δε καταφέρει να διατηρήσει την πολιτιστική του κληρονομιά παρ’ ότι αποτελούσε μειονότητα σε εχθρικό περιβάλλον.
Ξεριζωμένοι από τον τόπο τους χρειάστηκαν τουλάχιστον μια γενιά (τη δεύτερη) για να μπορέσουν να ξαναδημιουργήσουν σπίτια, νέους δεσμούς και επιρροή μέχρι την ενσωμάτωση τους στη σημερινή Ελλάδα.
14 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ ΗΜΕΡΑ ΕΘΝΙΚΗ ΜΝΗΜΗΣ
Σύμφωνα με το Νόμο 2645 /ΦΕΚ 234/1998 καθιερώθηκε η 14η Σεπτεμβρίου ως ημέρα τιμής και μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας από το τουρκικό κράτος και έχει καθοριστεί με κάθε λεπτομέρεια το περιεχόμενο και ο τρόπος οργάνωσης των εκδηλώσεων για την ημέρα αυτή, ύστερα από γνώμη της Ομοσπονδίας Προσφυγικών Σωματείων Ελλάδος (ΟΠΣΕ).
Στόχος των εκδηλώσεων αυτών δεν είναι και δεν πρέπει να είναι η καλλιέργεια αισθημάτων μίσους και εκδικητικότητας προς τους γείτονες μας Τούρκους. Οφείλουμε να ενημερώσουμε και να διδάξουμε, τόσο την ελληνική, όσο και την τουρκική νέα γενιά για τα λάθη του παρελθόντος, ούτως ώστε αυτά να μην επαναληφθούν στο εγγύς μέλλον από τους ίδιους. Έχουμε ευθύνη να τους μιλήσουμε για τις τραγικές συνέπειες ενός πολέμου και κυρίως για τα αγαθά της ειρήνης για την επικράτηση της οποίας πρέπει να αγωνίζονται στη ζωή τους.
Πηγή: Δίκτυο Mikrasiatis.gr
Εκατό χρόνια συμπληρώθηκαν το φετινό Σεπτέμβριο από τη Μικρασιατική Καταστροφή, η οποία έχει αφήσει τραυματικό αποτύπωμα στη συλλογική συνείδηση, όχι μόνον των Μικρασιατών που ξεριζώθηκαν από τη γενέθλια γη τους, αλλά και όλων των Ελλήνων.
Ο όρος Μικρασιατική Καταστροφή είναι όρος που έχει υιοθετηθεί από την ελληνική ιστοριογραφία για να περιγράψει τα αποτελέσματα της Μικρασιατικής Εκστρατείας στην Ελλάδα και στον ελληνισμό γενικότερα.
Συγκεκριμένα αναφέρεται στο τέλος του ελληνοτουρκικού πολέμου του 1919-22, τη φυγή από την Τουρκία της ελληνικής διοίκησης, που είχε εγκατασταθεί στα δυτικά μικρασιατικά παράλια, κατά τη Συνθήκη των Σεβρών, όπως και τη σχεδόν άτακτη υποχώρηση του ελληνικού στρατού μετά την κατάρρευση του μετώπου και τη γενικευμένη πλέον εκδίωξη και εξόντωση μεγάλου μέρους του ελληνικού και χριστιανικού πληθυσμού της Μικράς Ασίας. Συνολικά, το φθινόπωρο του 1922 έφθασαν στην Ελλάδα περίπου 900.000 Μικρασιάτες πρόσφυγες.
Ο πλήρης απολογισμός της καταστροφής αυτής που συντελέσθηκε ιστορικά σε δύο περιόδους, (αμφότερες τετραετίες), 1914-1918 και 1920-1924 είναι πράγματι πολύ δύσκολος. Οι αρπαγές και οι λεηλασίες σπιτιών και περιουσιών, οι γεωργικές και κτηνοτροφικές καταστροφές, το γκρέμισμα σχολείων, ναών και άλλων ευαγών ιδρυμάτων, η καταστροφή βιοτεχνικών και βιομηχανικών επιχειρήσεων, με τον παράλληλο ευτελισμό κάθε ανθρώπινης αξιοπρέπειας στον οποίο περιλαμβάνονταν βασανισμοί αιχμαλώτων, ακρωτηριασμοί, θανάτωση βρεφών, βιασμοί, η ηθική οδύνη υπό το κλίμα του τρόμου και της απειλής του θανάτου, αλλά και ατέλειωτες πορείες στα περιώνυμα "τάγματα εργασίας", με άγνωστο αριθμό ανθρώπων που χάθηκαν σ' αυτά, οι απαγχονισμοί, τα δημόσια λυντσαρίσματα, καθώς και οι εκτελέσεις με αποφάσεις των τουρκικών Δικαστηρίων της Ανεξαρτησίας δεν έχουν μέχρι σήμερα ερευνηθεί πλήρως.
Η Μικρασιάτικη καταστροφή σήμανε και το τέλος των επιτυχημένων πολέμων της προηγούμενης δεκαετίας από την Ελλάδα, καθώς επίσης τερματίστηκε η πολιτική του αλυτρωτισμού και του επεκτατισμού ("Μεγάλη Ιδέα") η οποία ήταν κυρίαρχη στην ελληνική πολιτική για ένα αιώνα.
Παρατίθεται ο σύνδεσμος σε ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο της "Κ" σχετικά με το πώς ξεκίνησε η τραγωδία στην προκυμαία της Σμύρνης: 1922 – Τα Αναπάντητα Ερωτήματα της Καταστροφής: Πώς ξεκίνησε η τραγωδία στην προκυμαία της Σμύρνης.