Κωνσταντινάτο: 500 ΧΡΟΝΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ - Πρώτη αναφορά από Γερμανό ιστορικό το 1577!

Γράφει η Γιαννούλα Τάνσαρλη

Ιατρός-Ερευνήτρια

Οι Κωνσταντινιώτες, ή αλλιώς Κωνσταντινάτοι όπως λέγονταν οι πρόγονοί μας στην πατρίδα τους, έλκουμε την καταγωγή μας από τα Πιστικοχώρια της Απολλωνιάδας στην περιοχή της Προύσας. Η ιστορία των Πιστικοχωριτών είναι ένα από τα πιο συναρπαστικά και ανεξερεύνητα κεφάλαια της μικρασιατικής εθνογραφίας όπως αναφέρει και ο Α. Μασσαβέτας στο βιβλίο του «Το παλίμψηστο της μνήμης», καθώς υπάρχουν διάφορες θεωρίες για το πότε και πώς έφτασαν στη Μικρά Ασία. 

Μέσα από μια ανασκόπηση όλων των ιστορικών πηγών που αναφέρονται στην ιστορία και την καταγωγή των Κωνσταντινάτων κατέληξα σε δύο πολύ σημαντικά συμπεράσματα: 

α) Οι Κωνσταντινάτοι έφτασαν στην περιοχή της Απολλωνιάδας από τη Μάνη της Πελοποννήσου.

β) Το Κωνσταντινάτο αναφέρεται για πρώτη φορά από το Γερμανό ιστορικό Stephan Gerlach το 1577. Πρόκειται για οδοιπορικό στη Μικρά Ασία που αποδεικνύει την παρουσία των Κωνσταντινάτων στην περιοχή της Απολλωνιάδας το 16ο αιώνα.

Οι Κωνσταντινάτοι είναι το μόνο από τα 9 Πιστικοχώρια για το οποίο υπάρχει ιστορική καταγραφή από το 1577. Πρόκειται για αναφορά από το Γερμανό περιηγητή Stephan Gerlach στο βιβλίο του "Türkisches Tagerbuch". Παρακάτω βλέπουμε το εξώφυλλο του βιβλίου και το απόσπασμα που αναφέρεται στους Κωνσταντινάτους. Το γεγονός ότι το χωριό μας αναφέρεται στο συγκεκριμένο βιβλίο του 1577 αποδεικνύει ξεκάθαρα την παρουσία των Κωνσταντινάτων στην περιοχή της Απολλωνιάδας από το 16ο αιώνα.

Τρεις αιώνες αργότερα, το 1867, στο βιβλίο «Βιθυνικά» των Μ. Κλεώνυμου και Χρ. Παπαδόπουλου βρίσκουμε ακόμη μία αναφορά στα Πιστικοχώρια. Οι ιστορικοί αναφέρουν, όπως φαίνεται στα παρακάτω αποσπάσματα, ότι οι Πιστικοχωρίτες βρίσκονταν στην περιοχή της Απολλωνιάδας ήδη 300 χρονιά πριν τη συγγραφή του βιβλίου τους. Συνεπώς, η τοποθέτησή τους συμφωνεί απόλυτα με αυτήν του Gerlach για τον 16ο αιώνα. Αξίζει να σημειωθεί ότι σε αυτό το βιβλίο αναφέρεται για πρώτη φορά ότι οι Πιστικοχωρίτες κατάγονταν από τη Μάνη. 

Φτάνουμε, λοιπόν, στο 1910 και τον Βρετανό F. W. Hasluck ο οποίος κάνει εκτενή αναφορά στα Πιστικοχώρια στο βιβλίο του "Cyzicus", το οποίο μάλιστα κυκλοφορεί από τις εκδόσεις του Cambridge University. Παρακάτω παραθέτονται αποσπάσματα από το βιβλίο στα οποία γίνεται και πάλι αναφορά στη μανιάτικη καταγωγή των Πιστικοχωριτών. 

Τελειώνοντας την ανασκόπηση θα αναφερθούμε σε ένα τουρκικό βιβλίο το οποίο παραπέμπει στη Σ. Αναγνωστοπούλου (Μικρά Ασία, 19ος αιων-1919, οι Ελληνορθόδοξες Κοινότητες). Από το βιβλίο αυτό μαθαίνουμε κάτι το οποίο ήταν άγνωστο μέχρι τώρα: τον 16ο αιώνα το Κωνσταντινάτο είχε και την ονομασία «Σαρούτζα». Το όνομα αυτό δεν είναι γνωστό από πού προέρχεται και με το πέρασμα του χρόνου εγκαταλήφθηκε, καθώς δεν αναφέρεται από κανέναν άλλον ιστορικό.

Επιμέλεια: Γιαννούλα Τάνσαρλη